De definitie van een risico is de kans op een gevaar of verlies. Dit kan overigens zowel positief als negatief zijn, maar in dit blog gaat het vooral over een negatief risico. Risico's willen we dan ook graag vermijden.
Een negatief risico is eigenlijk een understatement. Ik wil het namelijk hebben over een moeilijk onderwerp, namelijk de risico op een dode door brand. Het doel van dit blog is niet u de les te lezen, maar u bewust te maken van de gevaren van brand en het belang van het erkennen van risico's.
Uit de interviews die we hebben afgenomen, blijkt dat dit onderwerp speelt binnen vele organisaties en ook op andere platformen is het een veelbesproken onderwerp.
Wat is uw maximaal aanvaardbare risico?
Denk goed over deze vraag na voordat u hem beantwoordt. Natuurlijk wil niemand dat er doden vallen, dus waarom stel ik de vraag? Ik las een stuk van Peter Schut op brandveiligheid.com. Ik citeer: “Door te vragen hoeveel (dodelijke) slachtoffers een organisatie accepteert, denken we na over hoe brandveilig de organisatie moet zijn. Deze vraag maakt brandveiligheid beeldend."
Door deze vraag te stellen, wordt brandveiligheid dus beeldend. Maar wat is uw antwoord op de vraag? Peter Schut zegt dat bestuurders de vraag vaak beantwoorden met: "Wij voldoen aan alle regels en wetten". Maar dit antwoord beantwoordt de vraag niet, het ontwijkt het alleen. Volgens Peter Schut, en dit is ook wat wij in de praktijk ervaren, wordt het maximaal aanvaardbaar risico op 1 of 2 doden vastgesteld.
Wanneer er bijvoorbeeld in een appartement brand ontstaat, is het lastig om deze personen te redden. Dit leidt tot een onmenselijke keuze voor de BHV. Uiteindelijk zullen zij kiezen voor de minste slachtoffers, maar dat betekent tegelijkertijd dat de kans groot is dat er een dode valt.
Wat zeggen experts en bestuurders over maximaal aanvaardbaar risico/verlies?
Peter Schut juicht het toe als bestuurders het maximaal aanvaardbaar verlies op papier durven te zetten. Volgens Schut moeten we hier transparanter over zijn: “Absolute brandveiligheid kunnen we nooit bereiken, maar op dit moment vallen de meeste slachtoffers in een extramurale setting en niet zozeer intramuraal. De slachtoffers wonen bij jou en mij om de hoek, en wij hebben geen grip op wat zich achter de voordeur afspeelt.”
Ook andere experts spreken over het maximaal aanvaardbaar verlies: “Onze ambitie is slechts één dode door brand, voor zover deze zich in de ontstaansruimte van de brand bevindt”, vertelt Jan van Acker, werkzaam bij gehandicapteninstelling Dichterbij. In dit artikel wordt ook benoemd dat men natuurlijk liever geen enkel slachtoffer wil veroorzaken, maar dat is in geval van brand niet realistisch.
Ir. M.R. Leurink schrijft in een artikel over proBaBilistische Benadering Brandveiligheid het volgende: “In Nederland zijn geen normen aanwezig waarin staat welk risico bij brand aanvaardbaar is en welk risico niet.” Hij gaat in dat stuk verder in op de grenswaarden die worden gegeven in het besluit externe veiligheid. “Een risicobenadering leidt tot brandveiligheid voorzieningen die beter op de realiteit zijn afgestemd.” Het artikel gaat nog dieper op het risicodenken in. Meer weten? U kunt het hele artikel hier lezen.
Wat kunt u doen om risico's te vermijden?
Uit voorgaande citaten blijkt wel dat een risico niet weggenomen kan worden. U kunt hem wel benoemen en erkennen. Door dit te doen, kunt u bovendien maatregelen nemen deze risico's te voorkomen. Veel maatregelen beschreef ik al in eerdere blogs. Deze kunt u hieronder teruglezen:
- Blog: 10 best practices voor brandveiligheid in zorginstellingen
- Blog: 3 modellen om de risico's in uw zorginstelling te identificeren
- Blog: De brandpreventie van cliënten met een verstandelijke beperking
Op onze website vindt u nog meer blogs over brandveiligheid. Of download ons gratis e-book over de brandveiligheid in de zorg!
