In een vorige blog ging we dieper in op brandveiligheid en het ontruimen van zorginstellingen. Vandaag willen we iets verder de diepte in gaan en het hebben over een specifiek soort zorginstellingen, namelijk de instellingen waar mensen met een verstandelijke beperking worden verzorgd.
De mate van zelfredzaamheid
Wat maakt een ontruimingssituatie zo bijzonder wanneer patiënten een verstandelijke beperking hebben? Het eerste waarnaar gekeken moet worden is de zelfredzaamheid van cliënten. Er kan een groot verschil in zelfredzaamheid zijn tussen licht verstandelijk gehandicapten tot mensen met een diepe zwakzinnigheid (slecht in 1% van de gevallen, IQ van minder dan 20). In 75% van de verstandelijk gehandicapten is er sprake van lichte zwakzinnigheid. Het gaat hierbij om mensen met een IQ tussen de 50 en 70; vaak bereiken zij een mentaal niveau van een kind tussen de 7 en 11. Deze groep heeft dus wel degelijk enige zelfredzaamheid.
De mate van zelfredzaamheid staat vaak beschreven in de (persoonlijke) zorgplannen. En is daarmee een waardevolle bron van informatie bij het opstellen van een ontruimingsplan. Bij het opstellen van deze ontruimingsplannen moet wel rekening gehouden worden met de extra risico’s van deze groep. Risico’s zoals niet goed weten wat te doen, verkeerd handelen, lastig of koppig gedrag of het missen van instructies liggen voor de hand. Ook door paniek niet meer functioneren of juist het vasthouden dwangmatig gedrag behoren tot de risico’s bij deze groep. Om deze risico’s af te dekken is het beter ervan uit te gaan dat de veiligheid van de cliënten (volledig) afhangt van het personeel/begeleider.
Ondanks deze zaken die een evacuatie van verstandelijk beperkten kan vermoeilijken zijn er zeker een aantal zaken die het succes van een evacuatie kunnen verhogen.
1. Wees u bewust van uw eigen gedrag
Zoals u ongetwijfeld weet, heeft uw eigen gedrag een grote invloed op het gedrag van de cliënten. Zorg dus dat u rustig overkomt. Ga systematisch te werk, leg uit wat u gaat doen maar ga niet de discussie aan met cliënten. Zorg dat u de veiligheidsprioriteiten op orde heeft. Voorop komt uw eigen veiligheid, daarna de veiligheid van de cliënten. Hoe moeilijk het ook kan zijn, de emotionele gesteldheid van uw cliënten komen nooit voor hun veiligheid.
2. Zorg dat u altijd op de hoogte bent
Misschien dat het voor de hand ligt, maar het is belangrijk dat u op de hoogte bent van de ontruimingsprocedures van uw afdeling of instelling. Zorg dat voor iedereen helder is wat van hen verwacht wordt. Cliënten hebben het vooral in situaties zoals deze nodig dat personeel kalm, zelfverzekerd en zonder twijfel te werkt gaat.
3. Oefenen, oefenen, oefenen
Zorg dat u regelmatig de ontruiming oefent. Niet alleen het personeel, maar ook cliënten zouden vertrouwd moeten zijn met de ontruimingsprocedures. Hoe vertrouwder uw cliënten zijn met de procedures, hoe meer onverwachte reacties voorkomen kunnen worden.
4. Voorbereid na de evacuatie
Bij een evacuatie is het niet alleen zaak iedereen zo snel mogelijk uit het gebouw te krijgen, het is ook nodig dat op het moment dat iedereen buiten is, de zaken goed geregeld zijn. Zorg bijvoorbeeld dat begeleiders van andere afdelingen/ units klaar staan op de verzamelplaats om de cliënten van uw afdeling op te vangen. Nadat iedereen op de verzamelplaats is, is het tijd om de nacontrole te doen. Zorg dat uw groep nooit alleen achterblijft op het moment dat u toiletten en kasten controleert. Zo voorkomt u dat cliënten terug naar de afdeling gaan.
Een ontruiming is altijd een uitdaging, maar bij een evacuatie van patiënten met een verstandelijke beperking is de uitdaging net wat groter. Zorg dat u goed voorbereid bent, u voldoende oefent samen met uw patiënten en u op het moment zelf bewust bent van uw eigen gedrag. Op deze manier zorgt u dat de ontruiming van uw afdeling vlekkeloos verloopt.
Ontbreekt het bij u op dit moment nog aan goed ontruimingsplan, of wilt u er zeker van zijn dat u alle risico’s goed meegenomen heeft? Vraag een extern adviseur met expertise in uw markt met u mee te denken. Alfagroup staat voor u klaar.
